نقشه خوانی صنعتی در مهندسی مکانیک

امروزه شاخه های بسیار متنوعی از علوم مهندسی وجود دارند که یکی از مهم ترین و تاثیر گذار ترین شاخه های آن، مهندسی مکانیک می باشد. یکی از مهم ترین مهارت هایی که هر مهندس مکانیکی باید به آن تسلط کافی داشته باشد، مهارت نقشه خوانی و همچنین نقشه کشی صنعتی می باشد که از اهمیت زیادی برای آن ها برخوردار است. امروزه نرم افزار های مختلف در زمینه نقشه کشی صنعتی ساخته شده اند که برای هر مهندسی به خصوص مهندسین مکانیک، ضروری است که نحوه کار به کمک آن ها را به خوبی یاد گرفته و بتوانند از طریق آن ها نقشه های مورد نیاز کارفرما را اجرا کنند.

نقشه کشی صنعتی چیست؟

در دنیای امروزه، مهارت های نقشه کشی و نقشه خوانی مهندسی مکانیک از مهم ترین معیار های یک مهندس مکانیک می باشد. در واقع مهندسان با استفاده از زبان نقشه اطلاعات و دانسته های خود را با دیگر مهندسان تبادل می کنند لذا به همین دلیل تسلط داشتن بر این مهارت می تواند برای یک مهندس تازه کار یک مزیت بزرگ محسوب شود و سبب پیشرفت سریع آن در حوزه مهندسی شود.

نقشه کشی صنعتی، در واقع همان زبان تکنیک صنعت می باشد که به وسیله آن، مهندسین می توانند افکار و طرح های خود را به وسیله نقشه کشی به سایر همکاران و مهندسان به تصویر بکشند. در صنعت امروزی همه مهندسان، به خصوص شاخه های مکانیک، صنایع، … برای ساخت و تولید از نقشه صنعتی به منظور بیان کامل طرح های خود استفاده می کنند. معیار ها و ویژگی های بسیار زیادی در نقشه کشی صنعتی به تصویر کشیده می شوند که معمولا شامل شکل هندسی، نحوه متصل شدن اجزا یا قرار گرفتن آن ها، مشخصات ظاهری و فیزیکی مانند طول، سایز، ضخامت، وزن، … می باشد.

لذا در حالت کلی می توان مهارت نقشه صنعتی را یکی از مهم ترین مهارت هایی دانست که مهندسی باید به آن تسلط کافی داشته باشد. قطعا یادگیری و تسلط بر این مهارت برای هر مهندس تازه کاری یک مزیت و نقطه قوت خوب به شمار می رود و می تواند در زمان پیدا کردن شغل مناسب برای شخص یک امتیاز ویژه محسوب شود.

استاندارد های نقشه کشی صنعتی

در سالیان بسیار دور که نقشه کشی صنعتی به شیوه امروزی وجود نداشت، بسیار از مهندسان و طراحان از نقشه هایی استفاده می کردند که برای تمامی مهندسین قابل درک و فهم نبود و هر شخصی به شیوه ای خاص و غیر یکسان نقشه کشی می کرد که این موضوع مشکلات متعددی را به وجود می آورد.

در سال ۱۹۰۲ اولین موسسه ملی استاندارد در کشور انگلیس تاسیس شد که سال های بعد از آن سایر کشور ها مانند هلند، آلمان، آمریکا و … نیز اقدام به  تاسیس سازمان های استاندارد ملی خود کردند. با پیشرفت و همچنین توسعه نقشه کشی صنعتی، کشورهای مختلف اقدام به تاسیس یک اتحادیه بین المللی برای موسسات استاندارد ملی کردند که نام آن به طور اختصاری ISO تعیین شد. این اتحادیه در سال ۱۹۴۷ تاسیس شد که در ابتدا شامل ۲۰ کشور بود. ایران در سال ۱۳۳۲ اولین موسسه استاندارد ملی خود را تاسیس کرد و در سال ۱۳۶۰ عضو اتحادیه بین المللی موسسات استاندارد ISO شد. در لیست زیر نام استاندارد های ملی کشور های مختلف ذکر شده است.

• آمریکا ANSI
• اروپا CE
• ایران ISIRI
• انگلیس BSI
• روسیه GOST
• ژاپن JISC
• کانادا CSA

معرفی نرم افزار های نقشه کشی صنعتی

امروزه کامپیوترها بخش مهم و قابل توجهی از صنعت را تشکیل داده اند و بدون وجود آن ها قطعا دست یابی به  بسیاری از پیشرفت های امروزه دنیای مهندسی بسیار دشوار و حتی غیر ممکن بود. برای نقشه کشی صنعتی از نرم افزارهای مختلفی استفاده می شود و تاکنون تعداد زیادی از نرم افزار ها در این زمینه توسط شرکت ها یا برنامه نویسان مختلف ساخته شده اند اما تنها تعداد محدودی از آن ها امروزه توسط مهندسان استفاده می شود و به نوعی بهترین و معتبر ترین نرم افزار در زمینه نقشه کشی صنعتی محسوب می شود.

در حالت کلی نرم افزار کتیا، سالیدورکس و اتوکد جزو برترین نرم افزار ها در حوزه نقشه کشی و نقشه خوانی مکانیک به شمار می روند. انتخاب یکی از این نرم افزار ها برای کار و نقشه کشی به هدف شخص بستگی دارد. به عنوان مثال اگر طراح صرفا قصد طراحی و مدل سازی چیزی را دارد بهتر است به سراغ نرم افزار مدل سازی و طراحی مانند اتوکد برود اما در صورتی که قصد مدل سازی و سپس بررسی دینامیکی یا مکانیکی طرح خود را دارد باید به سراغ نرم افزاری مانند آباکوس و انسیس برود. لذا در حالت کلی انتخاب یکی از نرم افزار های فوق به جهت کار با آن، صرفا به هدف طراح و مهندس بستگی دارد.

نقشه کشی با نرم افزار اتوکد AutoCAD

اتوکد قطعا یکی از محبوب ترین و البته قدیمی ترین نرم افزار های نقشه کشی است که با استفاده از آن می توان در کمترین زمان ممکن نقشه های دو بعدی و همچنین سه بعدی رسم کرد.  البته قابلیت های سه بعدی اتوکد امروزه بسیار کمتر استفاده می شود و معمولا در ایران برای نقشه کشی صنعتی دو بعدی از اتوکد استفاده از زیادی می شود.

مدلسازی و نقشه کشی با سالیدورک SolidWorks

سالیدورک یکی از قوی ترین نرم افزار های دنیا در زمینه مدل سازی قطعات می باشد که در انواع رشته های مهندسی از جمله مکانیک مورد استفاده قرار می گیرد. این نرم افزار قابلیت طراحی دو و سه بعدی را دارد. کارایی سالیدورک بسیار بالا است و در عین حال نحوه کار کردن با آن نیز بسیار راحت است.

مدلسازی و نقشه کشی با کتیا CATIA

کتیا نیز همچون نرم افزار های ذکر شده در فوق جزو محبوب ترین و قدرتمند ترین نرم افزار ها در زمینه نقشه کشی صنعتی می باشد و کمتر کسی در دنیا مهندسی نام آن را نشنیده است. کتیا در زمینه طراحی و مدل سازی قطعات پیچیده، تحلیل و بررسی مکانیزم ها و سیستم های  مختلف و همچنین شبیه سازی کاربرد دارد.

یادگیری این نرم افزار ها جهت آموزش نقشه خوانی مکانیک جزو مهم ترین مهارت های مهندسی به شمار می رود. تسلط داشتن بر این برنامه ها برای مهندسین الزامی است. به همین دلیل به دانشجویان گرامی در رشته های مهندسی توصیه می شود حتما در طی دوران تحصیلی خود، نحوه کارکرد با این نرم افزار ها را آموزش ببینند.

مکتبی نو متخصص در زمینه آموزش نرم افزارهای مهندسی مکانیک همراه با گواهینامه معتبر دانشگاهی.